Hoofdmenu:
Monument voor Roma slachtoffers van de Holocaust
De zigeunervervolging (Romani: Porajmos) is de vervolging van Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit zou men de Holocaust van de Roma kunnen noemen.
Porajmos (of Porrajmos) betekent in het Romani: 'de verslinding'. Deze reeds eerder door de Roma gebruikte term werd pas begin jaren negentig in de wetenschappelijke literatuur geïntroduceerd door Roma-
Geschiedenis
De Roma waren samen met de communisten, de Joden, de homoseksuelen, de Jehova's getuigen en de mindervaliden doel van de vernietigingsdrift van de nazi's. Volgens de nazi's waren de Roma asociaal en crimineel en als niet-
Op 16 december 1942 bepaalde Himmler dat alle zigeuners gedeporteerd moesten worden naar Auschwitz-
Het is bekend dat de nazi's speciale groepen militairen (Einsatzgruppen van de SS) inzetten tegen de zigeuners, die vaak nog nomaden waren. Vrijwel alle zigeuners op de Krim waren zo tegen maart 1942 al gedood. Zodra de nazi's de zigeuners hadden gevonden werden allen om het leven gebracht. Hiervan hielden de nazi's geen registratie bij. Mede hierdoor weet men nog steeds niet hoeveel zigeuners er zijn omgekomen.
Niet alleen in het gebied dat door de nazi's was bezet werden zigeuners vermoord. Van landen die indirect onder nazigezag stonden is ook bekend dat er zigeuners werden vermoord, zoals in Kroatië waar tienduizenden zigeuners (samen met Joden en Serven) in kampen werden vermoord. Dit gebeurde ook in Oost-
De zigeunervervolging is nog steeds een slecht onderzocht fenomeen, zeker in vergelijking met de vervolging van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Als redenen hiervoor worden genoemd dat de betrokken volken zelf weinig historisch besef zouden hebben en weinig geïnteresseerd zouden zijn in hun eigen geschiedenis. Ook het analfabetisme onder hen en de heersende vooroordelen worden als oorzaak genoemd. Omdat de Roma in vergelijking met de Joden veel slechter georganiseerd waren, en in veel landen er voor de Tweede Wereldoorlog geen registratie van de Roma was, is onbekend hoeveel er zijn omgekomen. Schattingen lopen uiteen van 200.000 tot 2.000.000. Als betrouwbaarste schatting wordt een aantal tussen 400.000 en 500.000 genoemd.
Vervolging
Al kwam de vervolging van de Roma wat later op gang, toch is zij vrijwel identiek aan de vervolging van de Joden. Beiden gingen naar dezelfde kampen met hetzelfde doel, de vernietiging van het volk. Volgens historicus Ian Hancock kwamen er minstens evenveel zigeuners als Joden om, misschien wel meer. Of dit waar is, is niet bekend. Wat wel zeker is, is dat het dodental onder de zigeuners erg hoog was. Net als de Joden werden de zigeuners in getto's geplaatst, waarna ze, als ze dit overleefden, al snel naar concentratiekampen of vernietigingskampen werden vervoerd. De beruchte kamparts Josef Mengele gebruikte Roma-
Op 16 december 1942 bepaalde Himmler dat alle zigeuners gedeporteerd moesten worden naar Auschwitz-
Het is bekend dat de nazi's speciale groepen militairen (Einsatzgruppen van de SS) inzetten tegen de zigeuners, die vaak nog nomaden waren. Vrijwel alle zigeuners op de Krim waren zo tegen maart 1942 al gedood. Zodra de nazi's de zigeuners hadden gevonden werden allen om het leven gebracht. Hiervan hielden de nazi's geen registratie bij. Mede hierdoor weet men nog steeds niet hoeveel zigeuners er zijn omgekomen.
Niet alleen in het gebied dat door de nazi's was bezet werden zigeuners vermoord. Van landen die indirect onder nazigezag stonden is ook bekend dat er zigeuners werden vermoord, zoals in Kroatië waar tienduizenden zigeuners (samen met Joden en Serven) in kampen werden vermoord. Dit gebeurde ook in Oost-
Na de Tweede Wereldoorlog heeft het lang geduurd voor men de tragedie van de Roma erkende als gelijkwaardig aan het lot van de Joden. De Sinto Häns'che Weiss maakte in de jaren zeventig in Duitsland een plaat waarop hij over de Holocaust van de zigeuners zong in zijn eigen taal. Het gevolg was een woede-
Tegenwoordig is er geleidelijk meer aandacht gekomen voor wat de Roma is overkomen. Zij hebben na de oorlog slechts weinig de publiciteit gezocht. Wat ook meespeelt is dat bij de Roma verhalen van vroeger vooral doorverteld worden en niet worden opgeschreven.